SPV blogspot Gerard: Als ik een politicus was…..
Ik ben Gerard Lohuis, werkzaam bij BuurtzorgT Groningen en als docent verbonden aan de Hanzehogeschool (Opleiding SPV) en Rino Groep Utrecht. Tevens werkzaam voor de redactie SP van de beroepsvereniging.
Als ik in de politiek zou gaan dan zou ik mijn collega´s allereerst vragen om zich te verdiepen in een samenleving die inspiratie nodig heeft om uit de huidige iatrogene neergang te geraken. De sociale psychiatrie laat ons zien hoeveel mensen er ziek worden of afhaken doordat het maatschappelijk leven mensen hun perspectief voor een gezond leven ontneemt. Allereerst zou ik ze de bibliotheek injagen om het boek van Jan Rotmans “De Perfectie Storm” van de plank te halen.
Jan Rotmans laat ons zien dat we voor nieuwe uitdagingen staan om los te komen van de systeemcrises waarbij hij een onderstroom signaleert die een weg naar nieuw integraal bewustzijn inslaat. Hierbij draait het niet meer om rationaliteit of geld maar evenzeer om gevoel, spiritualiteit en wijsheid. Het institutionele denken heeft zijn langste tijd gehad. Het gaat niet meer alleen om richtlijnen en evidence based handelen, maar om betekenis en beleving van de werkelijkheid. Hier spreekt iemand die een nieuw fundament onder de GGZ legt. Het gaat om de essentie van iemands leven waarbij mensen geholpen moeten worden om met de dagelijks realiteit om te gaan. Dat is wat anders dan ´alles behandelen wat buiten de norm valt`. Want mensen komen in de GGZ wanneer ze hun emoties en gedrag niet binnen een bepaalde bandbreedte weten te houden. Ze verliezen door heftige symptomen de controle. Hun gevoel van autonomie komt onder de bestaansgrens. Maar het zijn dezelfde symptomen die we allemaal kennen. Alleen hebben sommigen vanuit de erfelijkheid, biologie of een jeugd waarin van alles mis is gegaan, de pech om voortdurend met de buitenwereld in de problemen te komen. Het is zo belangrijk om te begrijpen wat iemand zelf ervaart, beleeft of wat er gebeurt wanneer de onmacht de regie van iemand wegneemt. Rotmans heeft dat goed begrepen.
Hierna moeten de politici David Van Reybrouck’s “Tegen Verkiezingen” erop naslaan om te beseffen dat de huidige democratische manier van denken vastloopt. Of versleten is. In een wereld waarin er een kleine bovenklasse bestaat die de macht en middelen heeft om zichzelf te verrijken, zal er een grote groep minder bedeelden populistisch aangejaagd worden door breinloze politici die het niet meer verdragen dat ze minder bedeeld worden. Het is ook niet goed te praten dat de Dagobert Ducks van deze planeet zich in een capsule de ruimte laten inschieten en onderweg bootvluchtelingen om zien slaan en ondertussen zich nog eens van de verboden vrucht laten inschenken om hun eigen zielenroerselen in bedwang te kunnen houden. De zogenaamde kanslozen accepteren niet dat een bankier bedenkt dat hij een miljoen per jaar moet verdienen, aangevuld door een aandelenbonuspakket, omdat deze bankier meent zoveel waard te zijn. En als hij het niet krijgt, gaat hij wel naar het buitenland. Van Reybrouck laat zien dat populisten angst zaaien in een wereld die vanuit wantrouwen beheerst wordt. Wie het boek leest gaat begrijpen dat iedereen zich gehoord moet voelen en dat loting aan de basis staat van een nieuwe democratie. Het is zo oud als de weg naar Rome want in het klassieke Griekenland, dat aan de basis ligt van onze democratie, werden politici door het lot bij elkaar gebracht. Aldus Van Reybrouck. Wie wil weten waarom een kleine groep ‘goed gesitueerden’ zichzelf alsmaar kan blijven verrijken, mag vervolgens het boek van Tim’s Jongers “ Armoede uitgelegd aan mensen die geld hebben” gaan lezen voordat ze als politici beslagen ten ijs komen. Dan ga je begrijpen wat armoede werkelijk met je doet. Of zoals Cruyff het ooit zei “Je gaat het pas zien als je het doorhebt”.
Dat kan ik helaas van de meisjes Faber en Keijser niet denken. Hoewel ik ze ook als kansarm zie en hun best zie doen om iets van hun leven te maken. Maar als je bij een asielzoekerscentrum wilt gaan staan omdat je in Denemarken iets geleerd denkt te hebben, om het vervolgens populistisch en breinloos de ether in te slingeren, dan begint het bij mij van alles te jeuken. RTL-Nieuws plaatste het bericht als volgt op internet: Minister van Asiel en Migratie Marjolein Faber (PVV) heeft op haar reis naar Denemarken het idee opgedaan om waarschuwingsborden bij Nederlandse asielzoekerscentra te zetten. Daar zou de boodschap op moeten staan: ‘Hier wordt gewerkt aan uw terugkeer’. Dat melden bronnen aan de politieke redactie van het RTL Nieuws. Is het hebzucht, jaloezie, eigen belang of afgunst wat bij haar de stoppen doet doorslaan? Of gewoon hoogmoed, hoog dunk, ijdelheid of machtswellustigheid? Voor haar heeft de elektricien geen spanningszoeker in de gereedschapskist.
Meisje Keijser en Fleur Agema zijn van hetzelfde laken een pak, en zo kan ik er nog wel een aantal opnoemen. Nu ben ik geen politicus, maar mijn sociaal psychiatrisch hart krijgt geen rust wanneer een kabinet zich in een vierpartijenstelsel bij elkaar probeert te houden in een onderling verbond van wantrouwen en orgastisch genoegen om elkaars bloed te drinken wanneer de gelegenheid zich voordoet. Hoe haal je het in je hoofd om zo een voorbeeld te zijn voor een samenleving waarin zo veel onrust heerst. In een eerdere blog heb ik me als een uitgelaten over een politicus die verslaafden éénmalig een behandeling wilde aanbieden en als het dan nog niet over was, moest het aloude heropvoedingskamp maar weer in ere hersteld worden. Ik maak me zorgen om politici die naar eer en geweten onze samenleving in gevaar brengen. Ik zie de laatste maanden zo veel mensen decompenseren door wat deze politici doen of wat de uitwassen van onze falende instituties teweeg hebben gebracht. De Belastingdienst die mensen als fraudeur heeft weggezet en zelf niet doorhad hoe verrot haar wantrouwen mensen volkomen de touwen in heeft gejaagd. Diep tragisch. Of de UWV die nu tenminste wel eerlijk toegeeft zichzelf niet meer te begrijpen, laat staan de beslissingen die ze over mensen heeft genomen. Ik heb mensen gezien die hier weer psychotisch van zijn geworden. Of hun angst -en dwangklachten weer terug voelden komen.
Wat me raakt is dat deze mensen zo veel onrust teweeg brengen waardoor ‘de gewone mensen’ eronder lijden. Wanneer de angst en spanning in de samenleving toeneemt of vanuit populistisch gedachtegoed wordt aangejaagd, moeten mensen die dat doen zich realiseren welk leed ze hierdoor bij anderen veroorzaken. Ze doen dat niet bewust om de mensen de GGZ in te jagen maar hun op bekrompen meningen en eigenbelang gebaseerde opvattingen, is daarvan wel het gevolg. Want de wisselwerking tussen wat er in de samenleving gebeurt en hoe dat mensen psychisch ontwricht, is ontegenzeggelijk in een gevaarlijk neerwaartse spiraal geraakt.
Als ik politicus was, zou ik mijn collega’s de verhalen vertellen van Gerdien en Gezienus. Gerdien heeft nooit van een populistisch gekozen democraat gehoord. Ze tippelt en gebruikt cocaïne om niet te voelen. Haar vader en twee broers hebben haar al haar illusies ontnomen toen ze nog jong was. Ik vertel haar over een normaal leven en ik zie haar tranen komen. Ze heeft er zo naar verlangd, dat geluid, die illusie, een fata morgana om te kunnen bestaan. Ze vraagt me hoe een normaal leven eruit ziet. Ik schaam omdat ik me besef dat het geluk ervan niet vanzelfsprekend is. Samen met de gemeenteambtenaar leggen we haar drie weken later ter ruste en hoor ik dat de ambtenaar tegen een lege zaal zegt dat we niet vragen om geboren te worden, maar dat we ook niet vragen om alleen te sterven.
Gezienus leed al jaren aan astma en kon daardoor niet langer op zijn geliefde saxofoon spelen. Hij heeft nooit echt aan de samenleving meegedaan en is altijd zichzelf gebleven. Hij kende geen maatschappelijke codes en speelde saxofoon op zijn manier: begeesterd, passievol, tot diep uit de tenen-zichzelf. Gezienus vertelde me dat hij niet begreep dat politici zonder empathie en gevoel voor de medemens, zonder humane gevoelens, mochten regeren. Hij wist van zichzelf dat hij al die gevoelens ook niet bezat en dat was voor hem nu juist de reden geweest om zich in zijn eigen wereld terug te trekken. Volgens Gezienus zouden de politici die de boeken van Rotmans, Van Reybrouck en Jongers niet hadden gelezen hetzelfde moeten doen.
• JONGERS TIM ‘S “Armoede uitgelegd aan mensen met geld” (2024). Uitgeverij De Correspondent. ISBN 9789493254466. Prijs 22,00 euro
• REYBROUCK, D. VAN “TEGEN VERKIEZINGEN” (2022). UITGEVERIJ DE BEZIGE BIJ ISBN 9789 02344 3551
PRIJS 12,50 EURO
• ROTMANS, J. “DE PERFECTE STORM” ( ) UITGEVERIJ DE GEUS) ISBN 9789 04454 8587 PRIJS 15,99
