SPV blogspot Marja: Luisteren stopt waar oordelen begint
Ik ben Marja Bos, begonnen als verpleegkundige in de verslavingszorg en nu werkzaam als SPV op de polikliniek bipolaire stoornissen van het Universitair Centrum Psychiatrie in Groningen (onderdeel van het UMCG). Daarnaast ben ik gastdocent bij de Hanzehogeschool in Groningen, voor de minor Sociale Psychiatrie. Ik hou van mooie verhalen en schrijven is voor mij een fijne manier om na te denken over wat ik meemaak, zowel in mijn werk als daarbuiten. Door mijn blogs probeer ik die twee werelden met elkaar te verbinden.
De klaproos heeft licht en warmte nodig om tot leven te komen en gaat dicht als het donker wordt. Ik zie wel een overeenkomst met hoe dit bij ons als mensen werkt. Als het goed met ons gaat, als de zon over ons leven schijnt, is het niet zo moeilijk om open te zijn over wat ons bezighoudt. De meeste berichten op social media ..................
De zon schijnt, ik ben op weg naar mijn werk. Ik draai de rotonde op om daarna de snelweg op te rijden. Naast de rotonde ligt een strook met prachtige klaprozen, de zon schijnt erop en ze staan volop open. Tussen al het grauwe asfalt is het een vrolijk gezicht.
De klaproos heeft licht en warmte nodig om tot leven te komen en gaat dicht als het donker wordt. Ik zie wel een overeenkomst met hoe dit bij ons als mensen werkt. Als het goed met ons gaat, als de zon over ons leven schijnt, is het niet zo moeilijk om open te zijn over wat ons bezighoudt. De meeste berichten op social media gaan over de leuke dingen in ons leven, die we graag delen met anderen.
Maar hoe open zijn we in de minder zonnige periodes van ons leven? Vertellen we dan hoe het echt met ons gaat? Durven we onze keuzes te delen, ook als we weten dat daar vragen over gaan komen? Wat dan een belangrijke rol speelt is de houding van degene die luistert.
‘Not knowing’, luisteren zonder direct te oordelen of oplossingen aan te dragen. Nieuwsgierig zijn en iemand echt willen begrijpen. Als hulpverlener krijg je hier in je opleiding veel over te horen maar in de praktijk valt het niet altijd mee.
Soms hoor ik pas na lange tijd dat het niet goed met iemand gaat. Gelukkig trekken de meeste cliënten op tijd aan de bel, zodat we samen kunnen kijken wat er ingezet kan worden om de stemming weer te stabiliseren. Maar het gebeurt ook dat iemand lang wacht met hulp vragen. Uit schaamte of in de hoop dat het vanzelf weer beter zal gaan.
Soms maakt iemand een keuze die lastig te begrijpen is. Bijvoorbeeld abrupt stoppen met medicatie zonder dat te overleggen. Dat kan hele vervelende gevolgen hebben en er wordt op deze manier ook veel medicatie verspild. En ik geef het eerlijk toe, daar vind ik dan toch iets van. Dus hoe ‘not knowing’ ben ik dan in een gesprek? Wat straal ik non-verbaal uit? Iets om kritisch naar te blijven kijken, bijvoorbeeld tijdens intervisie.
Als het lukt probeer ik te achterhalen hoe het komt dat iemand een belangrijke keuze niet bespreekbaar heeft gemaakt. En vaak is dat omdat mensen geen zin hebben in gezeur. Wat ik helemaal begrijp, want gezeur is niet fijn. Tegelijk vind ik het lastig: ik wil graag de hulpverlener zijn bij wie mensen zich vertrouwd genoeg voelen om lastige dingen te bespreken.
Dat ik niet degene ben die zeurt, maar zonder oordeel met ze meekijkt om samen ervoor te zorgen dat de keuzes die ze maken er niet toe leiden dat ze ontregelen.
Want dat is waar we het over het algemeen wel over eens zijn. Bij een bipolaire stoornis kunnen ontregelingen enorm heftig zijn. Niemand zit erop te wachten om te ontregelen. Niemand wil de klaproos zijn die in het donker staat.
naar alle SPV blogspot
